Media Analyse met Introductie

De Volkskrant

De Volkskrant schrijft vaak over salafisme in de context van gevaar voor de veiligheid in Nederland. Opvallend is dat er ook vaker geschreven wordt over individuen die vervolgd of opgepakt worden omdat ze de wet hebben overtreden en iets te maken hebben met de salafistische leer. Dit leidt ertoe dat veel mensen salafisme alleen maar met deze ‘foute’ individuen associëren. Er is weinig tot geen aandacht voor een bredere uitleg van salafisme. De leer wordt al snel afgedaan als fundamentalistisch en gewelddadig.

NRC

NRC Handelsblad publiceert artikelen met zowel een positief frame als een negatief frame. Er is geen aandacht voor de diversiteit binnen het salafisme, maar wel voor de diversiteit aan meningen over het salafisme. Over het algemeen komt er een vrij gematigd beeld naar voren vanuit NRC; de lezer ziet allerlei verschillende meningen de revue passeren en krijgt niet een dominant frame te zien.

HET PAROOL

Al met al lijken artikelen in het Parool vrij eenzijdig. Zeker sinds de motie Marcouch/Tellegen publiceert het Parool kritische artikelen over het salafisme, waarin salafisme altijd wordt gezien als een ‘probleem’ waar iets aan gedaan moet worden. Slechts één artikel gaat over salafisme als bondgenoot in de strijd tegen terrorisme. In 2016 was er een voorpagina die wel erg suggestief was.

Trouw

Er verschijnen niet veel artikelen in Trouw die direct over salafisme gaan. Wel wordt salafisme vaak genoemd in opiniestukken of verdieping. Over het algemeen wordt in Trouw geprobeerd om het beeld van salafisme in Nederland te matigen. Er verschijnen verschillende artikelen in Trouw die een open benadering van de krant laten zien. Salafisme kan volgens enkele artikelen gevaarlijk zijn, maar de Tweede Kamer vindt een verbod weer niet nodig. De lezer krijgt een vrij genuanceerd beeld.

De Telegraaf

Berichtgeving over salafisme in de Telegraaf verandert door de tijd heen: eerst houdt deze zich vooral bij citaten van politici of organisaties als de AIVD/NCTV. Later wordt een frame toegepast waarin salafisme als het ultieme kwaad wordt gezien. Er wordt dan geen onderscheid meer gemaakt in verschillende groepen binnen het salafisme: over het algemeen is salafisme erg orthodox en is het feit dat het aantal salafisme-aanhangers groeit zorgwekkend.

Algemeen Dagblad

AD lijkt heel erg het kader aan te hangen dat salafisme gelijk staat aan terrorisme. Als er een ander geluid in de krant naar voren komt dan is dit vaak minimaal. Elk artikel over salafisme identificeert het ook als ‘probleem’. Er lijkt nooit een interview met salafisten gedaan te zijn, dus er is geen sprake van wederhoor. De lezer krijgt een eenzijdig beeld waarin geen plaats is voor nuance.

NOS

NOS doet over het algemeen verslag van salafisme als (problematische) fundamentalistische stroom. Het komt voor dat salafisme in één adem genoemd wordt met radicalisering, waardoor het lijkt alsof salafisme zeer gevaarlijk is. Maar ook wordt er aandacht besteed aan een divers aanbod van nieuwsartikelen. Daardoor wordt het geheel vrij gematigd. NOS lijkt vooral een feitelijke weergave van gebeurtenissen en uitspraken weer te willen geven.

RTL Nieuws

Over het algemeen is RTL nieuws vrij neutraal in berichtgeving over salafisme. Dit medium geeft vooral een feitelijke weergave van gebeurtenissen en wat partijen of personen hierover zeggen. Ze hebben zelfs meer dan één artikel gewijd aan het verduidelijken van salafisme als islamitische stroming en dat het grootste deel van de salafisten er geen radicale gedachten op nahoudt.

Deze knop brengt u naar de centrale encyclopedie waar u alle informatie nog even op een rijtje heeft.

Weet u zeker dat u deze pagina wilt verlaten?

Ja Nee

Media-analyse

Onze media-analyse focust zich op de kranten het Parool, de Volkskrant, NRC Handelsblad, de Telegraaf, Algemeen Dagblad (AD), Trouw, en de nieuwsmedia NOS en RTL-nieuws.

Er is een uitgebreide analyse uitgevoerd en de tekstblokken met een conclusie per nieuwsmedium zijn hier een product van. Het woord salafisme komt voor in elk artikel dat wordt behandeld. De media-analyse heeft als beginpunt augustus 2015; een paar maanden voor de motie Marcouch/Tellegen. In die motie wordt voorgesteld te onderzoeken of salafistische organisaties in Nederland verboden kunnen worden. De artikelen die langs komen in de slideshow, zijn ter illustratie van de algemene bevindingen. Klik op de namen van de nieuwsmedia om de conclusies per medium te bekijken.

Om het spits af te bijten zullen nu eerst twee deskundigen hun mening over framing in de Nederlandse nieuwsmedia geven.

Bestaat het veiligheidskader?

Andreas Kouwenhoven werkt als journalist voor de NRC en publiceert regelmatig artikelen over salafisme, radicalisering en jihad. Wij zochten contact met hem naar aanleiding van zijn artikel 'jihadonderzoeker UvA uitte zelf steun voor IS-strijders' van 17 januari 2017. Omdat een deel van onze informatie afkomstig is van wetenschappelijke bronnen is het belangrijk voor de nuance om ook een criticus van deze bronnen aan het woord te laten.

Martijn de Koning

Andreas Kouwenhoven